నవ్యాషాఢే చలతి ప్రియమానందలీలావిలాసం
దివ్యాస్వాదాత్స్ఫురితమమలం దేవభామాకలాపం
భవ్యోత్సాహాత్ ముదితమనమాభాషయంతీ సతోషే
కావ్యారంభస్య శుభకరణం కర్తుమాజ్ఞాం దదాతి.
नव्याषाढे चलति प्रियमानन्दलीलाविलासम्
दिव्यास्वादात्स्फुरितममलं देवभामाकलापम्
भव्योत्साहात् मुदितमनमाभाषयन्ती सतोषे
काव्यारम्भस्य शुभकरणं कर्तुमाज्ञां ददाति.
(ఆభాషయంతీ - శత్రుప్రత్యయ వచన విషయంలో సందేహం)
(आभाषयन्ती - शतृ प्रत्यय वचन विषये स्पष्टा नास्म्यहं)
-లక్ష్మీదేవి.
మందాక్రాంతము.
నాలో నీకై శ్రుతసుభగమై, నర్మసౌహార్ద్రభావ
మ్మాలాపించున్ సుధలొలుకగా హ్లాదనాదావళిన్, నా
నీలో నాకై మధువొలుకగా నిర్మలానందముల్, నే
నాలోకింతున్ కనుల నిను, నీ యంతరంగాన నన్నున్.
--
మందాక్రాంతం మధురవచనం మానసాహ్లాదగీతం
శ్రుత్వా నిత్యం శ్రవణసుభగం సోల్లసం నందదేయం
ద్వైదీభావం విగత గతినాం దైవసాయుజ్య మూలం
మోక్షాకాంక్షం మనసి సతతం పోషితుం ప్రార్థయామి.
ఒక ప్రయత్నం.
ధవళము క్షీరారుణముల
నవవికసితసుమములిందు నా కనువిందై,
శివ శివసతి ప్రతిరూపై
సవిలాసముగను వెలసెను చక్కని జంటై.
-లక్ష్మీదేవి.
కందము.
జ్వాలనై, మణికీలనై, జనసంగరమ్మున వీరనై,
కీలకమ్మగు వైరిమూకనుఁగేలఁ బట్టెడు ధీరనై,
లీలగా పరిమార్చగా నవలీలనేర్చిన చాననై,
శైలనై, చలియించనేరక సాగనెంచితి నారినై.
యుద్ధమ్మియ్యది జీవనమ్ముననుచో నుద్యుక్తతన్ సర్వదా
సిద్ధమ్మై యొక జ్వాలగారగులుచున్ జృంభించి, షడ్వర్గమి
ట్లూద్ధూతమ్ముగఁ జేసి, నిశ్చలముగా నొప్పారు ధీరత్వమున్
నిద్ధాత్రిన్ కడు జాగరూకతను నే హృత్సారమున్ సాగెదన్.
--
ఇలనున్న లోనున్న నిరువైరిమూకల
భగ్నమ్మునొనరింప పంతమూని
జ్వలియించు కీలగా జాజ్వల్యమై వెల్గు
శక్తి సంహితమైన జ్వాల నవగ,
కలలన్ని చేజార కలతతో మదినిండ
క్రుంగిబోకుండంగ కూలకుండ
చలియించబోనట్టి శైలమ్మునై నిల్చు
సుప్త సామర్థ్యమౌ చోటు నవగ,
ధీరగుణమునిచ్చి తీర్చిదిద్దినయట్టి
యెల్లవారి ఋణములెల్లనిజము
దారి చూపి పంపి ధరణినిలిపియుంచి
ప్రభుతనేలునట్టి ప్రకృతిజయము
--లక్ష్మీదేవి.
మత్తకోకిల, శార్దూలవిక్రీడితము, సీసము, ఆటవెలది.
---------
మూడ్నాలుగు రోజుల క్రిందట శైలనై అనే పద్యం వ్రాసినా అందులోని ధీరస్వభావం శబ్దంలో ధ్వనించలేదనిపించి, ఇవి వ్రాశాను. కానీ ఇప్పుడు కూడా ధ్వనించలేదు.
చిత్తమందునఁ దోచినట్టులఁ చెప్పగా సరి యౌనె, యా
వత్తు జ్ఞానము నబ్బినట్టుల ప్రౌఢమౌ విషయమ్ములంతల్లీ! జన్మనొసంగి సత్కృతుల నుత్థానంబునందంగ నా
యుల్లంబందున బుద్ధి సన్మతుల నీవుద్భాసిలంజేసియుం
గల్లోలమ్మనఁ గ్రాలు మస్తకము దుర్గ్రాహ్యమ్ము తానై, సదా
యల్లాడింపగ నిట్లు నాయువును నే వ్యర్థమ్ముఁగావించితిన్.
-లక్ష్మీదేవి.
శార్దూలవిక్రీడితము.
వేద్యమ్మెల్లం దెలుపుటకునై విజ్ఞులేరూపమందో
సద్యోజాతమ్మగు ఘటనలన్ సర్వకాలమ్ములందున్
విద్యాదానమ్మొసగుదురు వేవేల మార్గమ్ములందున్,
మద్యోగమ్మీ పగిది మెఱుగై మౌఢ్యముల్ మాయరాదో!
-లక్ష్మీదేవి.
మందాక్రాంతము.
